genemuiden

WELKOM IN GENEMUIDEN In de Kop van Overijssel aan het Zwarte Water ligt een stadje met iets meer dan tienduizend inwoners. Genemuiden -of Gællemuun zoals de inwoners het zelf zeggen- is een plaats in de gemeente Zwartewaterland in de Nederlandse provincie Overijssel. Tot zover de les demografie en topografie. Nice to know allemaal, want je wil natuurlijk antwoord op de vraag: “Is deze plaats de moeite waard om te bezoeken?” Hieronder een verkenning. Stadsbranden Inmiddels zijn we allemaal gewend aan het rookverbod in cafés, restaurants en openbare gelegenheden, maar wist je dat in Genemuiden al bijna 140 jaar een rookverbod geldt? Dat heeft te maken met grote stadsbranden, waarvan de laatste plaatsvond in het jaar 1882. Traditioneel bevonden zich veel hooibergen tussen de woonbebouwing en dat was vaak een catastrofale brandversneller. De stad is eeuwenoud, maar door al die branden vind je bijna geen gebouwen meer die ouder zijn dan 125. Het stadsarchief ging in 1868 ook al verloren door een grote brand, en in cultuurhistorische zin is dat natuurlijk eeuwig zonde. Zwarte kousen Over zonde gesproken, Genemuiden staat bekend als zogenaamde zwarte-kousen-gemeente waar de strenggelovige manier van leven wordt gekenmerkt door donkere kleding, rokken voor vrouwen en zwaarmoedigheid. Geen ruimte voor ‘wereldse zaken’ dus. Uitdagende truitjes, vrouwen die broeken dragen of té korte rokjes: in deze bevindelijk gereformeerde plaats wordt ‘zulks zeer zeker niet gewaardeerd’. Als inwoner van de gemeenschap is de sociale druk om je aan deze regels te houden dan ook heel groot. Kerkbezoek wordt uiteraard aangemoedigd, maar voor de kerkgebouwen kun je als toerist of buitenstaander beter op zoek naar iets anders. Naast het breien van zwarte kousen, zijn de inwoners van oudsher overigens ook erg bedreven in het weven. Tapijtstad De tapijtindustrie is onlosmakelijk verbonden met Gællemuun. Vijf (!) eeuwen geleden al oogstten Genemuidenaren biezen als grondstof voor het maken van matten. Uiteindelijk werd de transitie gemaakt van weefraam naar weefmachine. “Van biezen naar kunstgras”, zoals op de site van het Tapijtmuseum staat te lezen. Een bezoek aan het Tapijtmuseum is overigens zeer de moeite waard. Ook vandaag de dag wordt in Zwartewaterland en omstreken nog volop gehandeld in tapijt. Wist je dat maar liefst zestig procent van de totale Nederlandse productie van kamerbreed tapijt afkomstig is uit Genemuiden? Voor het aanplanten van biezen is de tapijthandel overigens al lang niet meer afhankelijk van water, maar dat wil niet zeggen dat het stil is op het water! Watersport De ligging van Genemuiden aan het Zwarte Water leent zich uitstekend voor alle vormen van watersport. Zeilen, sloepen, kitesurfen: het kan allemaal. Dat zie je bijvoorbeeld ook terug in de hoeveelheid watersportwinkels en bootverhuurbedrijfjes. Het is dan ook niet moeilijk om je een dagje te vermaken op het Zwarte Water. Ook de terrasjes zijn gezellig en uit de reviews op internet blijkt dat veel mensen tevreden zijn over service, klantvriendelijkheid en hygiëne. Helaas moet de horeca wachten totdat COVID-19 onder controle is, maar in het centrum van de stad aan het Havenplein staat ‘t Olde Staduus’ en dat is de perfecte plek om je (alvast?) te oriënteren op leuke activiteiten of locaties. Plat proat’n Gællemuun en ’t Olde Staduus klinkt je misschien wat vreemd in de oren. De inwoners van Genemuiden spreken namelijk een Nedersaksisch dialect. Een stichting die waakt over het behoud van deze streektaal, is de Gӕllemuniger Taelkrink. Jaarlijks organiseren zij een voorleesavond van dialectverhalen, onder de titel: “Veurleezn op zolder”. Of het moeilijk is om te leren, moet je aan de inwoners zelf vragen. Hieronder alvast een typisch voorproefje uit een dialectverhaal: As i-j in de bienn kump gef ie een skroew: “Wat e’k now dan? Ek bin klætsnat, de broekspiepm plakkn mi-j teegn de bienn! Ik mage eerst wel onder de douche!” Als je begrijpt wat hier staat, is het misschien leuk om een voorleesavond te bezoeken. Zo niet, dan is een podcast in het Nederlands ook een optie natuurlijk. Biestemerk Het meest typische evenement uit Gællemuun is toch wel de Biestemerk (Beestenmarkt). Tijdens dit jaarlijkse festijn wordt de eerste snert uit de pan gegeten, uiteraard naar grootmoeders recept. Mensen ontmoeten elkaar in het gangpad tussen de kramen waar van alles wordt uitgevent. Zelfs een kermis is aanwezig. Uiteraard gooit COVID-19 weer roet in het eten, maar een bezoek is zeker de moeite waard (zodra de gelegenheid zich weer voordoet). De Biestemerk wordt traditiegetrouw gehouden op de derde dinsdag in oktober en dit jaar zou de 170ste editie zijn. Even wachten dus nog… Voetballen In Gællemuun kunnen ze ook een aardig balletje trappen. De inwoners zijn dan ook trots op hun voetbalclub SC Genemuiden. De club deed jarenlang stabiel mee in de subtop van de Zaterdag Hoofdklasse C van de KNVB (want op zondag werd uiteraard niet gevoetbald). Tegenwoordig komen ze uit in de nieuwgevormde Topklasse. De prijzenkast is goed gevuld en de wedstrijden van het eerste elftal werden voor de Coronapandemie trouw en loyaal bezocht. Wist je dat de club in 2016 zelfs de Mexicaanse kranten haalde? Dat had te maken met een bekerwedstrijd tegen PSV. De selectie van PSV bestond uit een aantal Mexicaanse spelers en die wedstrijden kregen natuurlijk aandacht in eigen land. Hoewel de wedstrijd met 6-0 werd verloren van PSV, kunnen de spelers van de plaatselijke SC zich toch verheugen in het feit dat de volledige wedstrijdselectie staat vermeld in de sporteditie van een Mexicaanse krant. Voor een thuiswedstrijd hoef je overigens geen kaartje te betalen, van harte aanbevolen!

Laatste update:
5 december 2022